Rondo... είναι και γυρίζει!

Η αλήθεια είναι ότι μου αρέσει να συνδυάζω πληροφορίες και δραστηριότητες από διάφορα σημεία της (σχολικής) ύλης. Με βοηθάει να ανανεώνω σκέψεις και ιδέες. Φέτος αποφάσισα να πάρω ένα βήμα παραπέρα το rondo που συναντάμε στο βιβλίο μουσικής της α' γυμνασίου στην Δ' ενότητα, κεφάλαιο 4: Μουσική σε κύκλο.

Α' διδακτική ώρα

Εύκολο, σύντομης διάρκειας ρυθμικό κομμάτι και χωρίς προαπαιτούμενες γνώσεις σε νότες και αξίες. Ένας εύκολος τρόπος να το μάθουν γρήγορα και τα παιδιά είναι με μίμηση. 

Ο /η εκπαιδευτικός παρουσιάζει ένα θέμα τη φορά και τα παιδιά επαναλαμβάνουν μέχρι να το αποδώσουν σωστά. 

Το θέμα Α μπορεί να εκτελεστεί είτε με λέξεις, είτε με ρυθμικά χτυπήματα για παράδειγμα με το στυλό στο θρανίο. 

Το θέμα Β μπορεί να εκτελεστεί στα γόνατα.

Το θέμα Γ  μπορεί να παιχτεί με παλαμάκια, στα γόνατα, χτυπώντας τα πόδια στο πάτωμα και με δάκτυλα (στράκες).

Και τέλος, στο θέμα Δ γίνεται ένα παιχνίδι με την φωνή εισάγοντας (ή κάνοντας επανάληψη) παράλληλα και τις έννοιες piano και forte.

Εδώ θα ήθελα να σημειώσω πως ο καθένας μας επιλέγει τον δικό του τρόπο να εισάγει νέες έννοιες, φόρμες, στοιχεία στους μαθητές του. Εδώ και χρόνια έχω αποφασίσει να εισάγω, όπου το επιτρέπει το θέμα, βιωματικά τα νέα στοιχεία. Στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν θα αναφερόμουν στον ορισμό του rondo που συναντάμε στο βιβλίο γιατί, εκτός των άλλων, τον θεωρώ δυσνόητα γραμμένο. Μετά την εκτέλεση του ρυθμικού rondo τα παιδιά αντιλαμβάνονται από μόνα τους ότι αυτή η μουσική φόρμα περιέχει ένα κομμάτι/μέρος/θέμα που επαναλαμβάνεται! Δεν χρειάζεται να κολλάμε σε επίσημες λέξεις. Τα απλά και κατανοητά λόγια τα παιδιά μπορούν να τα ανασύρουν πιο εύκολα από την μνήμη τους.

Σαν παιχνίδι μπορείτε να εκτελέσετε ξανά το rondo χωρίς όμως να ακουστεί λέξη! (εκτός από το θέμα Δ 😏). Παίξτε το θέμα Α χτυπώντας ρυθμικά ένα μολύβι/στυλό στο θρανίο, τα θέματα Β και Γ με σωματικά κρουστά και μόνο στο θέμα Δ θα ακουστούν οι φράσεις με διαφοροποίηση στις δυναμικές. Με τον τρόπο αυτό ενδυναμώνεται η σταθερότητα στο μέτρημα των παιδιών, ισχυροποιείται η προσπάθειά τους και καθένας αναλαμβάνει την ευθύνη να ακολουθήσει την φόρμα του κομματιού.

Β' διδακτική ώρα

Την δεύτερη διδακτική ώρα επέλεξα να κάνω την παρακάτω δραστηριότητα.

Έχοντας ήδη δουλέψει με τα παιδιά τα σωματικά κρουστά (body percussions) αφιέρωσα ολόκληρη την ώρα ώστε να μπορέσουν να διαμορφώσουν και να ετοιμάσουν την αίθουσά τους για την δραστηριότητα. Ασκήσεις σεβασμού ονομάζω αυτές τις μετακινήσεις, μιας και μέσα από αυτές μαθαίνουμε να είμαστε διακριτικοί σε σχέση με τους γύρω μας.

Μπορείτε να δουλέψετε με τον ίδιο τρόπο που δουλέψατε και "το πρώτο μας ροντό", να παρουσιάσετε δηλαδή σταδιακά κάθε θέμα και να το αναπαράγουν τα παιδιά. Επειδή η δραστηριότητα αφορά κινητικές δεξιότητες και κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό μάθησης, δώστε λίγο περισσότερο χρόνο μέχρι να εξοικειωθούν με τις κινήσεις.

Εποικοδομητική κίνηση να αξιολογείτε την κάθε σας προσπάθεια σε σχέση (α) με τη συνεργασία μεταξύ των παιδιών και (β) με την ατομική προσπάθεια.  Στην περίπτωση της συνεργασίας τονίστε τους ότι δεν έχει σημασία αν έγινε λάθος αλλά αν συνέχισαν, ενώ στην ατομική προσπάθεια αν έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Χρησιμοποιήστε μια κλίμακα από το 1-5 και ψηφίστε σηκώνοντας χέρια ο καθένας αν πιστεύει ότι τα πήγε πολύ καλά ή όχι (γλιτώνετε πολύτιμο χρόνο έτσι 😉).

Αν θέλετε μπορείτε να εκμεταλλευτείτε το συγκεκριμένο κομμάτι για να αναφερθείτε στον Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ. Έναν μικρό πρόλογο ίσως για όσα όμορφα θα ακούσουν την επόμενη χρονιά.

Γ' διδακτική ώρα (καταληκτική δραστηριότητα εμπέδωσης)

Ήρθε η ώρα να φτιάξουν το δικό τους rondo!

Χωρίστε την τάξη σε ομάδες (μέχρι 4) και ζητήστε τους να φτιάξουν ένα λεκτικό, ένα κινητικό, ένα ρυθμικό ή ένα μελωδικό rondo. 
(*για το μελωδικό προϋπόθεση είναι να υπάρχουν διαθέσιμα στο σχολείο μελωδικά όργανα όπως ξυλόφωνα, μεταλλόφωνα, boomwhackers, καμπάνες).

Τώρα πλέον μπορείτε να προσπαθήσετε να διατυπώσετε και έναν ορισμό χρησιμοποιώντας πάντα σκέψεις και λέξεις των παιδιών.

Μοιράστε την ώρα προσεκτικά έτσι ώστε να υπάρχει και χρόνος για την παρουσίαση και εκτέλεση κάθε δημιουργίας.

Εδώ μπορείτε να κατεβάσετε το φυλλάδιο για την δραστηριότητα.

Είναι μια ευχάριστη διαδικασία που συνήθως την χαιρόμαστε όλοι.

Εύχομαι καλή διασκέδαση 💖